ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΠΡΟΚΑΛΟΝΤΑΣ ΟΡΓΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ...
Επειδή πολύς λόγος γίνεται για τις γερμανικές αποζημιώσεις και επειδή οι περισσότεροι δεν έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα γι' αυτό το θέμα, θα επιδιώξουμε μία σύντομη ανασκόπηση και την εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων που εύλογα απορρέουν από την διαχρονική εξέλιξη αυτού του ζητήματος. Οι γερμανικές αποζημιώσεις είναι
οι επανορθώσεις, που οφείλει να κάνει η Γερμανία, απέναντι στον Ελληνικό
λαό, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, για τις δολοφονίες των Ναζί, κατά
το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ολοσχερή καταστροφή των υποδομών, την αρπαγή
του εθνικού και πολιτιστικού μας πλούτου και το Κατοχικό Δάνειο, που
μας ανάγκασε να συνάψουμε.
Ας δούμε όμως πρώτα τι είναι το Κατοχικό Δάνειο.Το 1942, σύμφωνα με το νόμο 1586/1942 της κατοχικής κυβέρνησης
Τσολάκογλου, η Ελλάδα έπρεπε να αποζημιώσει τους Γερµανούς υπηκόους, για
τις «ζημιές» που προκλήθηκαν στις πολεµικές τους επιχειρήσεις, επί του
ελληνικού εδάφους! Ενώ δηλαδή, ο Ελληνικός λαός λιμοκτονούσε εξαιτίας
της Γερμανικής Κατοχής, η κατοχική Κυβέρνηση πλήρωνε τους κατακτητές-καταστροφείς του… Για να αποπληρωθούν αυτές οι παρανοϊκές απαιτήσεις, η Ελλάδα σύναψε
δάνειο με τη Διεθνή Τράπεζα, το οποίο θα έπρεπε να αποπληρωθεί όχι σε
δραχμές, που πλέον λόγω του τερατώδους πληθωρισμού, είχαν χάσει την αξία
τους, αλλά σε σταθερό νόμισμα ( τον Νοέµβριο του 1944 µια νέα δραχµή
ισοδυναμούσε µε 50 δισ. παλαιών δραχµών). Από το 1824 µέχρι το 1932, η Ελλάδα είχε δανειστεί από το εξωτερικό 2,2
δισ. Χρυσά φράγκα. Μέχρι τότε είχαμε καταβάλει, µόνο για τόκους και
χρεωλύσια, 2,383 δισ. Φράγκα. Μετά το 1932 σταµατήσαμε τον εξωτερικό
δανεισµό. Η κατοχή όμως, µας οδήγησε και πάλι στη Διεθνή Τράπεζα, η
οποία έθεσε όρο τον διακανονισµό των προηγούμενων προπολεµικών µας
χρεών. Δηλαδή, θα µας έδινε δάνειο για να ξεπληρώσουµε και πάλι τις
τοκοχρεωλυτικές δόσεις των προπολεµικών µας δανείων, που ήδη είχαµε
ξεπληρώσει και µε το παραπάνω. Το 1962, υπό την πίεση των «Μεγάλων Δυνάμεων», η Ελλάδα αναγνώρισε τα
ύψος των προπολεµικών της δανείων, σε 232 εκατ. δολάρια, ενώ αντίστοιχα
το Κατοχικό Δάνειο, που μας χρωστούσε η Γερμανία, ανερχόταν μαζί με
τους τόκους σε 398 εκατ. δολάρια. Και η ίδια ιστορία πάλι σήμερα βλέπουμε να
επαναλαμβάνεται, με τα διεθνή ταμεία απλά να αλλάζουν όνομα και να
μεταμορφώνονται από Διεθνή Τράπεζα σε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)
και Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), τις «μεγάλες δυνάμεις» να παίζουν
άνισα παιχνίδια σε βάρος των λαών και τους λαούς να συνεχίζουν να
παραμένουν έρμαια της ίδιας ουσιαστικά οικονομικής λαίλαπας, που
μαστίζει τον πλανήτη...
Το 1946 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Τσαλδάρης διατύπωνε «την βαθυτάτην απογοήτευσιν και αηδίαν του ελληνικού λαού δια την κακομεταχείριση της Ελλάδος υπό των συµµάχων της»… Οι Γερμανικές αποζημιώσεις συνολικά, συμπεριλαμβανομένου και του Κατοχικού Δανείου, σύμφωνα με οικονομική εκτίμηση των στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδας (Απρίλιος 2014), σε δολάρια και έχοντας αφαιρέσει την πληθωριστική αξία της δραχμής, φτάνουν τα 258 εκατομμύρια δολάρια, σε τιμές Νοεμβρίου του 1941. Πολύ αργότερα η «Επανενωμένη Δημοκρατική Γερμανία», πλην του αριστερού κόμματος «Die Linke», που θεωρεί ότι η Γερμανία οφείλει να καταβάλει τις παλιές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο στην Ελλάδα, όπως έκανε στην Βουλγαρία και την Ιταλία, δεν αναγνωρίζει τις αποζημιώσεις. Η περίεργη συλλογιστική είναι, ότι τι η τότε ναζιστική Γερμανία, που λεηλάτησε και καταδίκασε την Ελλάδα στην υποανάπτυξη, έχει απολειστικά την ευθύνη, λες και ήταν άλλο κράτος. Το 1991 όμως, μετά τον πόλεμο του Κόλπου, η ίδια Γερμανία η «Δημοκρατική» , πρωτοστάτησε στον ΟΗΕ, για να υποχρεώσει το Ιράκ να καταβάλει αποζημιώσεις σε κράτη, ιδιώτες και εταιρίες, εκ των οποίων αρκετές Γερμανικές, πιθανόν γιατί εκεί διακυβεύονταν άλλα συμφέροντα... Από Ελληνικής πλευράς τώρα, όπως λέγουν οι γνωρίζοντες, πολλές καθυστερήσεις και αδράνειες παρατηρήθηκαν από τις Ελληνικές Κυβερνήσεις μέχρι το 1990, οι οποίες έπρεπε να είχαν διεκδικήσει τις γερμανικές αποζημιώσεις, μέχρι την εποχή της επανένωσης της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία, εποχή που οι Γερμανοί ακόμη δεν αμφισβητούσαν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα η ελληνική πλευρά έπρεπε να ήταν έτοιμη, με συγκεκριμένα ποσά και με την επίκληση της ρηματικής διακοίνωσης της γερμανικής κυβέρνησης, το 1967, που έλεγε ότι ουδέποτε αμφισβήτησε τις υποχρεώσεις της. Κατόπιν, που η «Δημοκρατική» Γερμανία αξιοποίησε τα χρήματα, για την δική της ανασυγκρότηση, κατά την περίοδο της επανένωσης Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας, ξεχάστηκαν και οι αποζημιώσεις και οι κάθε είδους υποχρεώσεις προς την Ελλάδα.
Το 1946 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Τσαλδάρης διατύπωνε «την βαθυτάτην απογοήτευσιν και αηδίαν του ελληνικού λαού δια την κακομεταχείριση της Ελλάδος υπό των συµµάχων της»… Οι Γερμανικές αποζημιώσεις συνολικά, συμπεριλαμβανομένου και του Κατοχικού Δανείου, σύμφωνα με οικονομική εκτίμηση των στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδας (Απρίλιος 2014), σε δολάρια και έχοντας αφαιρέσει την πληθωριστική αξία της δραχμής, φτάνουν τα 258 εκατομμύρια δολάρια, σε τιμές Νοεμβρίου του 1941. Πολύ αργότερα η «Επανενωμένη Δημοκρατική Γερμανία», πλην του αριστερού κόμματος «Die Linke», που θεωρεί ότι η Γερμανία οφείλει να καταβάλει τις παλιές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο στην Ελλάδα, όπως έκανε στην Βουλγαρία και την Ιταλία, δεν αναγνωρίζει τις αποζημιώσεις. Η περίεργη συλλογιστική είναι, ότι τι η τότε ναζιστική Γερμανία, που λεηλάτησε και καταδίκασε την Ελλάδα στην υποανάπτυξη, έχει απολειστικά την ευθύνη, λες και ήταν άλλο κράτος. Το 1991 όμως, μετά τον πόλεμο του Κόλπου, η ίδια Γερμανία η «Δημοκρατική» , πρωτοστάτησε στον ΟΗΕ, για να υποχρεώσει το Ιράκ να καταβάλει αποζημιώσεις σε κράτη, ιδιώτες και εταιρίες, εκ των οποίων αρκετές Γερμανικές, πιθανόν γιατί εκεί διακυβεύονταν άλλα συμφέροντα... Από Ελληνικής πλευράς τώρα, όπως λέγουν οι γνωρίζοντες, πολλές καθυστερήσεις και αδράνειες παρατηρήθηκαν από τις Ελληνικές Κυβερνήσεις μέχρι το 1990, οι οποίες έπρεπε να είχαν διεκδικήσει τις γερμανικές αποζημιώσεις, μέχρι την εποχή της επανένωσης της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία, εποχή που οι Γερμανοί ακόμη δεν αμφισβητούσαν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα η ελληνική πλευρά έπρεπε να ήταν έτοιμη, με συγκεκριμένα ποσά και με την επίκληση της ρηματικής διακοίνωσης της γερμανικής κυβέρνησης, το 1967, που έλεγε ότι ουδέποτε αμφισβήτησε τις υποχρεώσεις της. Κατόπιν, που η «Δημοκρατική» Γερμανία αξιοποίησε τα χρήματα, για την δική της ανασυγκρότηση, κατά την περίοδο της επανένωσης Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας, ξεχάστηκαν και οι αποζημιώσεις και οι κάθε είδους υποχρεώσεις προς την Ελλάδα.
Αυτά όσον αφορά το παρελθόν, που βρισκόμαστε όμως σήμερα; Στις 4/02/12 με μία καταδικαστική απόφαση σε βάρος της Ιταλίας,
το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έβαλε τέλος στην υπόθεση της διεκδίκησης
από την Γερμανία πολεμικών αποζημιώσεων εκ μέρους των Ελλήνων συγγενών
θυμάτων πολέμου. Το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε ότι η Ιταλία παρέβη τις
υποχρεώσεις της απέναντι στη Γερμανία επιτρέποντας τη διεξαγωγή
δικαστικών διαδικασιών με αντικείμενο την καταβολή αποζημιώσεων από το
Βερολίνο προς τα θύματα ναζιστικών εγκλημάτων, όπως αναφέρει η απόφαση.
«Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η άρνηση των ιταλικών δικαστηρίων να
αναγνωρίσουν την ετεροδικία συνιστά παράβαση των υποχρεώσεών τους
απέναντι στο γερμανικό κράτος», ανακοίνωσε ο δικαστής Χισάσι Οουάντα
κατά την ανάγνωση της απόφασης σε δημόσια συνεδρίαση στο Μέγαρο της
Ειρήνης στη Χάγη! Το βασικό νομικό
διακύβευμα της δίκης αφορούσε το δικαίωμα στην ετεροδικία, δηλαδή το
δικαίωμα της Γερμανίας να μη δικάζεται ως κράτος από δικαστήρια άλλων
χωρών και επομένως να μην αναγνωρίζει τις αποφάσεις ξένων δικαστηρίων
(στην προκειμένη περίπτωση της Ιταλίας) όταν αυτά κρίνουν ότι θα πρέπει
να πληρώσει για τις θηριωδίες των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής κατά
τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Βερολίνο είχε προσφύγει στη Χάγη
επιδιώκοντας την καταδίκη της Ιταλίας, με το επιχείρημα ότι τα ιταλικά
δικαστήρια δεν σεβάστηκαν τη δικαστική ασυλία της Γερμανίας –ετεροδικία –
όταν έκριναν υπέρ της καταβολής αποζημιώσεων προς τους συγγενείς
θυμάτων του ναζισμού στην Ευρώπη. Η ιταλική πλευρά βέβαια ισχυρίστηκε
ότι δεν μπορεί να τεκμηριωθεί ετεροδικία για εγκλήματα κατά της
ανθρωπότητας και ότι η ετεροδικία μπορεί να υφίσταται μόνο για την
επίλυση διαφορών μεταξύ φιλικών κρατών, αλλά τελικώς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποφάσισε ότι η ετεροδικία, δηλαδή
δικαστικά ασυλία κράτους, υπάρχει ακόμη και όταν το κράτος διαπράττει εγκλήματα πολέμου! Πως είχε φθάσει όμως η Ελλάδα να διεκδικήσει τις αποζημειώσεις μέσω της Ιταλίας; Η Γερμανία είχε προσφύγει κατά απόφασης του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, το
οποίο είχε επιδικάσει αποζημιώσεις 28 εκατ. ευρώ στους συγγενείς των
θυμάτων του Διστόμου που σφαγιάστηκαν από τους ναζί στις 10 Ιουνίου
1944. Την προσφυγή της Γερμανίας είχε απορρίψει ο Αρειος Πάγος το 2000.
Στη συνέχεια, η Γερμανία αρνήθηκε να καταβάλει τα ποσά της αποζημίωσης
και έτσι η ελληνική πλευρά, διά του δικηγόρου Ιωάννη Σταμούλη, προχώρησε
σε αναγκαστική εκτέλεση κατά των περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού
Δημοσίου στην Ελλάδα. Ακολούθως, το γερμανικό Δημόσιο άσκησε ανακοπή, η
οποία έγινε δεκτή από το ελληνικό δικαστήριο. Το 2004 ο Ιωάννης
Σταμούλης, επικαλούμενος κανονισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κίνησε τις
διαδικασίες για να κηρυχθεί εκτελεστή σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. η
ελληνική αμετάκλητη απόφαση. Επέλεξε την Ιταλία και τον Νοέμβριο του
2008 ιταλικό δικαστήριο κήρυξε εκτελεστή την απόφαση του Πρωτοδικείου
της Λιβαδειάς στη χώρα αυτή. Ακολούθως, η Γερμανία προσέφυγε στο Διεθνές
Δικαστήριο της Χάγης με το ερώτημα αν η Ιταλία έπραξε νόμιμα
αναγνωρίζοντας στους κατοίκους του Διστόμου να αποζημιωθούν από τα
περιουσιακά στοιχεία της Γερμανίας στην Ιταλία.
Και ερχόμαστε στο τώρα... Σήμερα στις 24.10.2014 μία απόφαση
ιστορικών διαστάσεων από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας
ενδέχεται να ανατρέψει όλα τα μέχρι τώρα δεδομένα, γιατί όπως αποφάσισε, «δεν ισχύει η αρχή της ετεροδικίας των κρατών, η οποία αποκλείει
τέτοιου είδους προσφυγές, όταν πρόκειται για παράνομες πράξεις ενός
κράτους, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα πολέμου ή ως εγκλήματα
κατά της ανθρωπότητας»... Όπως αναφέρει σχετικά η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung σε κεντρικό
-πρωτοσέλιδο- άρθρο της, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της
Ιταλίας να αναγνωρίσει σε θύματα ναζιστικών εγκλημάτων το δικαίωμα
προσφυγής σε ιταλικά δικαστήρια προκειμένου να διεκδικήσουν αποζημιώσεις
από τη Γερμανία θα προκαλέσει νέες διαμάχες μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου. Ενδεχομένως, δε, θα ανοίξει το δρόμο και σε πολίτες άλλων χωρών, όπως
της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Ουκρανίας για να διεκδικήσουν
αποζημιώσεις από τη Γερμανία. Η γερμανική εφημερίδα, αναμεταδίδει
η Deutsche Welle, προσθέτει ότι η Γερμανία φοβάται πληθώρα προσφυγών
στη δικαιοσύνη και ενδεχομένως την κατάσχεση γερμανικών περιουσιών στην
Ιταλία και τον αναγκαστικό πλειστηριασμό τους. Η ετυμηγορία του
Συνταγματικού Δικαστηρίου αφορά αιτήματα και προσφυγές για αποζημιώσεις
Ιταλών που εκτοπίσθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Γερμανία. Το όλο
θέμα ξεκίνησε με προσφυγή δικαστηρίου της Φλωρεντίας, το οποίο έπρεπε
να αποφανθεί σχετικά με αποζημιώσεις του γερμανικού κράτους υπέρ Ιταλών
πολιτών. Και φυσικά τώρα μετά την απόφαση αυτή, αναμένεται να διευκολυνθούν οι δικαστικές διεκδικήσεις των πολιτών αυτών. Όπως παρατηρεί εξ άλλου η γερμανική εφημερίδα, «μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας
κυοφορείται μια σύγκρουση με πολλές επιπτώσεις, η οποία αφορά
αποζημιώσεις για εγκλήματα των ναζί». Και αυτό γιατί, όπως υπενθυμίζει η
εφημερίδα, σύμφωνα με την απόφαση του ιταλικού συνταγματικού
δικαστηρίου, «δεν ισχύει η αρχή της ετεροδικίας των κρατών, η οποία
αποκλείει τέτοιου είδους προσφυγές, όταν πρόκειται για παράνομες πράξεις
ενός κράτους, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα πολέμου ή ως
εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Πολύ σημαντικό για το όλο θέμα είναι και το σημερινό άρθρο που δημοσιεύει η διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Der Spiegel, το οποίο αναδημοσιεύει
άρθρο με τον τίτλο «Οσα μας χρωστά η Γερμανία» από το κυριακάτικο φύλλο
της εφημερίδας «Το Βήμα». Το Spiegel γράφει ότι πρόκειται για πόρισμα επιτροπής εμπειρογνωμόνων
που εξετάζει κατ΄ εντολήν του υπουργείου Οικονομικών πιθανή αξίωση
καταβολής αποζημιώσεων από την Γερμανία. Η έκθεση 80 σελίδων είναι
διαβαθμισμένη ως «άκρως μυστική». Το γερμανικό περιοδικό κάνει αναφορά και σε δημοσίευμα της εφημερίδας
Το «Βήμα» η οποία πρώτη φορά βγάζει στη δημοσιότητα κάποια στοιχεία.
Σύμφωνα λοιπόν με το αποτέλεσμα της έρευνας η Ελλάδα δεν έλαβε ποτέ
αποζημιώσεις, ούτε για το κατοχικό δάνειο, ούτε για τα δεινά που υπέστη
κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Η έκθεση βασίζεται σε 761
τόμους από αρχειακό υλικό, μεταξύ αυτών συμφωνίες, νομοθετικά κείμενα
και δικαστικές αποφάσεις. Οπως δηλώνει ο επικεφαλής της επιτροπής,
Παναγιώτης Καρακούσης, οι εμπειρογνώμονες επεξεργάστηκαν 190.000 σελίδες
διασκορπισμένες σε διάφορα αρχεία, πολλά εκ των οποίων βρέθηκαν στα
υπόγεια δημοσίων κτιρίων. Σύμφωνα με το Spiegel, το άρθρο της ελληνικής εφημερίδας δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα ποσά, αλλά υπολογίζεται ότι η Γερμανία χρωστά στην Ελλάδα 108 δισ. ευρώ για
την ανοικοδόμηση κατεστραμμένων υποδομών και 54 δισ. για το αναγκαστικό
κατοχικό δάνειο. Το συνολικό ποσό των 162 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στο 80%
του σημερινού ΑΕΠ και σε περίπτωση που θα καταβάλλονταν θα κάλυπτε το
μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους της χώρας. Η γερμανική κυβέρνηση
θεωρεί ότι δεν τίθεται πλέον θέμα αποζημιώσεων και η ελληνική «πατάει
φρένο», θεωρεί το θέμα εξαιρετικά ευαίσθητο και φοβάται ότι θα μπορούσε
να βλάψει τις σχέσεις της με τον πιο σημαντικό δανειστή της Ευρώπης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου